Odmiana winogron Palce damskie (Husayne białe)
Husayne white to starożytna orientalna odmiana winogron z byłego ZSRR, która rozpowszechniła się głównie w republikach środkowoazjatyckich i znana jest głównie pod nazwą handlową - Ladies Fingers. Odmiana okazała się tak popularna, że z czasem jej nazwa stała się powszechnie znana, a prawie wszystkie odmiany o wydłużonym kształcie jagód często nazywane były „paluszkami damskimi”.
To winogrono pochodzi z nawadnianych regionów kultury oazowej Azji Zachodniej i Środkowej. Według badaczy urodził się w wyniku wielokrotnego wysiewu nasion, po którym w kilku pokoleniach następowała staranna sztuczna selekcja sadzonek. A dzisiaj, jeśli zasiejesz samozapylone nasiona Husayne, najprawdopodobniej otrzymasz rośliny bardzo podobne do formy rodzicielskiej. Wskazuje to na wysoką stabilność genetyczną i cechy odmianowe utrwalone przez wiele stuleci, zapisane w DNA.
Pojawienie się tej odmiany w Uzbekistanie wiąże się z przybyciem tam plemion tureckich, po czym na tych ziemiach rozpoczęła się aktywna uprawa wysokiej jakości winogron stołowych, a także odmian „jagód słonecznych” przeznaczonych do suszenia i wyrobu koncentratów. Stopniowo palce pań zaczęły rozprzestrzeniać się poza Azję Środkową - do regionu Dolnej Wołgi, Północnego Kaukazu i Zakaukazia, Krymu, a nawet Bułgarii. W rejonach Wołgogradu i Astrachania, a także na terytorium Stawropola, znana jest pod nazwą „Bokalny”, w Azerbejdżanie i Armenii jako „Itsaptuk”, w Dagestanie - jako „Shah Raisin” lub „Kahrabi” w Bułgarii - „Huseyn Byalo” lub „Damski please”.
W Uzbekistanie, gdzie nasz bohater jest najbardziej rozpowszechniony, wyróżnia się szereg jego odmian klonalnych, różniących się kształtem jagody: Husaine Kelim Barmak, H. Lunda, H. Murchamion, H. Kalta i H. Begizi. Jednak te różnice są bardzo arbitralne, ponieważ winogrona mogą się różnić na tej samej roślinie, a nawet w kiściach. Właściwie klasycznym „paluszkiem damskim” jest Husaine Kelim Barmak, podczas gdy pozostałe klony winogron wyróżniają się krótszą długością jagód.
Obecnie pod odmianę zajmują tysiące hektarów, głównie w republikach środkowoazjatyckich, gdzie dzięki odpowiedniemu klimatowi wykazuje najlepsze walory. Ceniony za doskonały wygląd i smak owocu, doskonałą transportowalność, dzięki której można go transportować tysiące kilometrów bez utraty formy handlowej, a także dobrą plastyczność dla odmian wschodnich, co pozwala mu zadowalająco aklimatyzować się w nowe regiony.
Charakterystyka agrobiologiczna
Krzewy są dość energiczne. Młode liście mają jasny, szkarłatny odcień, z jednej strony lekkie pokwitanie pajęczynową, az drugiej szczeciniaste. Uformowane liście są cienkie i zakrzywione z podniesionymi krawędziami, żółtawozielone z jasnymi, u podstawy czerwonawymi żyłkami, średniej lub dużej wielkości (16-20 × 12-19 cm), zaokrąglone lub lekko wydłużone, trzy - i pięciopłatkowe, rozcięte podłoże. Powierzchnia blaszki liściowej winogron jest gładka, tylna strona pokryta szczeciniasto-pajęczynowym pokwitaniem o słabej lub średniej intensywności. Górne nacięcia boczne są głębokie, mogą być otwarte, w kształcie liry z zaokrąglonym lub spiczastym dnem lub zamknięte wąskim eliptycznym otworem. Dolne wycięcia są małe, w kształcie litery V lub ledwo zarysowane, czasami całkowicie nieobecne. Ogonek jest otwarty, szeroko sklepiony lub lancetowaty z płaskim lub spiczastym dnem. Ogonek jest nagi, koloru zielonego z różową plamą pośrodku, krótszy niż środkowa żyłka liścia. Ząbki wzdłuż krawędzi blaszki liściowej są niejednorodne pod względem wielkości, trójkątne lub w kształcie piły, z zakrzywionymi krawędziami i zaokrąglonymi wierzchołkami.Kwiaty tej odmiany są biseksualne, z doskonałą zdolnością do zapylania własnym pyłkiem, dzięki czemu nie występuje skłonność do grochu ani nadmiernego rozluźniania się grona. Młode pędy palców Pań są zielone, międzywęźla o kilka odcieni ciemniejsze niż umiejscowienie węzłów. Dojrzałe pnącze zmienia kolor na brązowy lub jasnobrązowy. Dojrzewanie jednorocznego wzrostu następuje, choć w stosunkowo późnym terminie, ale mimo wszystko dość dobrze (75-80%). Na wybrzeżu Morza Czarnego na Północnym Kaukazie o łagodnym klimacie subtropikalnym obserwuje się 100% dojrzewanie winorośli. Jesienny kolor liści winogron przed opadnięciem liści jest cytrynowożółty.
Pęczki wszystkich odmian Husayne white mogą osiągać bardzo duże rozmiary: od 18 do 50 cm długości, do 25 cm szerokości.Maksymalna waga szczotek sięga ponad kilograma, ale średnie tempo waha się od 300-500 gramów. Są stożkowate lub rozgałęzione, o umiarkowanej luźnej gęstości. Grzbiety są bardzo kruche, trawiaste, koloru jasnozielonego. Pędy jagód długości 6-8 mm, cienkie, z dość mocną artykulacją z winogronami. Jagody mają imponujące rozmiary i bardzo atrakcyjny kształt - osiągają 50 mm długości i 15-25 mm średnicy. Większość odmian palców damskich ma wydłużoną lub cylindryczną jagodę, niektóre są owalne lub odwrotnie jajowate. Kolor winogron zmienia się w miarę dojrzewania, zaczynając od zielonkawożółtego do żółtawo-różowego, a następnie jasnoróżowego z długim pobytem na krzakach po pojawieniu się usuwalnej dojrzałości. Średnia waga 100 winogron to 400-700 gramów.
Miąższ odmiany jest delikatny, soczyście mięsisty, lekko chrupiący, słodki w smaku, harmonijny z lekką orzeźwiającą kwaskowatością w przypadku wczesnych zbiorów. Sok jest bezbarwny, zawiera umiarkowaną ilość cukrów - 17-18 g / 100 metrów sześciennych. cm, przy dość niskiej kwasowości dającej się miareczkować - 4-5 g / sm. Przy długim okresie wegetacji i długim starzeniu się plonu na winorośli zawartość cukru może osiągnąć 23-25%, a kwasowość może spaść do zupełnie nieistotnych wskaźników. Skórka winogron jest cienka, ale jednocześnie dość mocna, elastyczna, łatwa do przeżucia i oddzielenia od miąższu, na zewnątrz pokryta lekkim nalotem śliwek. Kości są duże (7,5 × 4,5 mm), brązowe, wydłużone, owalne z długim dziobem i pewną asymetrią w górnej części. Liczba nasion wynosi dwa lub trzy, czasem do pięciu, co nieco psuje doznania smakowe podczas jedzenia. Jednocześnie oceny degustacyjne są dość wysokie - 8,5 punktu, jeszcze wyższe oceny za wygląd - 9 lub więcej punktów. Ogólny skład kiści przedstawia się następująco: sok - 74-75%, gęste części miąższu - 13-14%, grzbiety - 3-4%.
Uprawa jest używana głównie do spożycia w stanie świeżym. Miejscowa ludność republik środkowoazjatyckich wysoko ceni „babskie palce”, w związku z czym znaczna część produkcji jest konsumowana lokalnie. Kiście mają bardzo efektowny wygląd, słusznie jedną z najbardziej atrakcyjnych odmian „słonecznika”, cieszącego się dużym popytem na rynku. Wiele winogron tej odmiany jest eksportowanych, co ułatwia dobra transportowalność, doskonała prezentacja i smak owoców. Jest słabo przystosowany do długotrwałego przechowywania, a nawet w idealnych warunkach rzadko jest przechowywany nawet do stycznia. Część winogron jest wykorzystywana jako surowiec do suszenia rodzynek. Spośród wielu odmian rodzynek "Husayki" jest jedną z największych, ma piękny owalny kształt, jasnobrązowy kolor i dość gęstą skórkę, jednak według danych gastronomicznych ustępuje suszonym owocom z innych odmian o większej zawartości cukru zawartość jagód. W rzadkich przypadkach wino produkowane jest z białego Husayne, które jednak okazuje się niskiej jakości, słabo alkoholowe, niewyrażalne w smaku i aromacie, a ponadto niestabilne, przez co podczas leżakowania często ulega chorobom. Nieco lepiej uzyskuje się z niego wzmocnione materiały winiarskie, ale nie używa się ich w czystej postaci, a jedynie w mieszankach z lepszej jakości napojami.
Dojrzewanie następuje w średnim okresie.W Uzbekistanie 125-135 dni mija od dnia pączkowania do początku zbiorów. Wymagana suma aktywnych temperatur to 2850-2950 ° C. Wskaźniki są raczej skromne w przypadku winogron środkowoazjatyckich, w związku z czym palce pań pokazują możliwość wzrostu, rozwoju i owocowania nieco na północ od historycznych miejsc wzrostu. W takim przypadku należy wziąć pod uwagę słabą mrozoodporność roślin i podjąć działania w celu ochrony winorośli przed zimnem w zimie. Już w temperaturze -18 ° C umiera 50-60% zimujących oczu, a przy -20 ° C nerki obumierają całkowicie.
Plon winogron z reguły cieszy się jednak, aby osiągnąć wysokie wskaźniki, wymagane jest szczególne podejście do odmiany. Faktem jest, że wyróżnia się niskim odsetkiem pędów, które rozwinęły się z pąków, słabą plennością rozwiniętych winorośli i niewielką liczbą kęp na owocnych pędach. Tak więc 30-60% pąków nie budzi się co roku na krzakach, tylko jedna trzecia przebudzonych jest owocna, a więcej niż jedną wiązkę rzadko można znaleźć na produktywnych winoroślach. Pędy, które rozwinęły się z uśpionych lub zastępczych pąków są w większości bezpłodne. Mimo to wykwalifikowani winiarze osiągają przyzwoite plony sięgające 100 lub więcej centów z hektara. W optymalnych warunkach klimatycznych i dobrej pielęgnacji z najlepszych krzewów uzyskuje się do 60 kilogramów winogron, dlatego w ich ojczyźnie odmiana jest uważana za jedną z najbardziej produktywnych.
Po dojrzewaniu uprawa może nadal wisieć na krzakach, ale ze względu na wysoki stopień podatności na mączniaka prawdziwego jest to raczej ryzykowne. W przypadku obfitych jesiennych opadów plony pozostające na winorośli mogą spleśniać. Ponadto jagody palców damskich w niektórych regionach są uszkadzane przez zwinięcie liści, które również wymaga pewnej uwagi. W przeważającej części biel Husayne jest uprawiana na glebach nawadnianych, dzięki czemu gleba nie jest narażona na nagłe zmiany wilgotności, a winogrona nie pękają podczas dojrzewania. Jednak na obszarach dotkniętych deszczem zmiana w suszy z obfitymi deszczami może sprawić, że problem ten stanie się pilny.
Cechy agrotechniczne
Uprawa odmiany w celu uzyskania z niej wystarczających plonów wymaga od hodowcy wysokiego poziomu umiejętności czytania i pisania, znajomości jej specyfiki oraz umiejętności szybkiego reagowania na problemy, które mogą pojawić się podczas jej uprawy. Nasz bohater był historycznie zepsuty przez oazową kulturę wzrostu, dlatego zażądał dużej ilości ciepła, wysokiej żyzności gleby i dobrego zaopatrzenia w wilgoć. Jego odporność na suszę jest niska, a na gruntach nienawadnianych w klimacie suchym wykazuje niską produktywność ze względu na katastrofalnie niską płodność rozwiniętych pędów. Podobnie reaguje na inne poważne zaniedbania w technice rolniczej. Zimne zbocza i niziny, obszary o wysokim poziomie wód gruntowych, podmokłe i podmokłe, zasolone grunty z powodu niewłaściwego nawadniania całkowicie nie nadają się do postawienia winnicy. W przypadku małej zawartości składników pokarmowych w glebie, przed sadzeniem należy obficie wypełnić doły do sadzenia nawozami organicznymi i mineralnymi, a następnie regularnie dokarmiać winogrona.
Odmiana nie jest odporna na filokserę, co nie stanowi problemu dla Azji Środkowej, ale może mieć fatalne konsekwencje dla samoukorzenionych roślin, jeśli zostaną posadzone na obszarach zakażonych tym szkodnikiem gleby. W tych miejscach „babskie palce” należy rozmnażać za pomocą sadzonek zaszczepionych na podkładkach odpornych na filokserę. Husayne daje najlepsze plony na dużych krzewach o mocnym kośćcu i dużej ilości drewna wieloletniego, co wymaga znacznej ilości przydzielonej mu przestrzeni.Na małych formacjach wydajność gwałtownie spada. W związku z tym krzewy winogronowe należy sadzić dość rzadko, obszar karmienia powinien wynosić co najmniej 5-6 metrów kwadratowych. metrów, a schemat zarządzania krzewem, najlepiej wybrać nieokrywający, wysoki łodygowy. Jednak uprawa bez schronienia na zimę jest możliwa tylko w bardzo ograniczonej liście regionów o bardzo łagodnych zimach, dlatego główną formacją w większości miejsc wzrostu jest duży wieloramienny wentylator. Chronią winorośl przed mrozem w zimnych porach roku, usuwając je z kratki i zakopując w ziemi, ale najlepsze wyniki w konserwacji pąków daje izolacja specjalnymi materiałami pochodzenia organicznego - słoma, trzcina, zrębki itp., aby zimujące pędy pozostały suche, a oczy na nich nie wysychały.
Wejście w owocowanie następuje dość późno - pierwsze skupiska pojawiają się w trzecim lub czwartym roku, a pełnoprawne zbiory rozpoczynają się od piątego lub szóstego sezonu. Schemat regulacji obciążenia krzewów owocujących jest bardzo specyficzny i wymaga szczególnej ostrożności. "Ladies Fingers" to klasyczne orientalne winogrono, w którym niską plenność wyrównuje znaczna liczba pąków pozostawionych podczas przycinania, a następnie rozwiniętych z nich pędów. W regionach niekonwencjonalnych dla uprawy odmiany sytuację pogarsza fakt, że większość pąków nie budzi się po zimie. Zmusza to hodowców do bardzo długiego przycinania, pozostawiając 12-16 oczu na strzałkach owocowych i generalnie do załadowania roślin 60-70 pąkami. Bezowocne pędy są usuwane podczas kolejnego fragmentu, a wraz z nimi słabe produktywne winorośle, „dublety”, „trójniki”
Odmiana bardzo podatna na choroby grzybowe. Biel Husayne jest szczególnie silnie dotknięta mączniakiem prawdziwym - mączniakiem prawdziwym, podczas gdy w umiarkowanym stopniu drażni mączniaka w winnicy. W niektórych regionach, zwłaszcza w wilgotnym klimacie subtropikalnym, inna choroba winogron, antraknoza, okazuje się szkodliwa. Okoliczności te wymagają pełnoprawnego zintegrowanego systemu ochrony roślin, ze szczególnym uwzględnieniem mączniaka prawdziwego. Konieczne jest również zwalczanie szkodników, w szczególności konieczne są środki mające na celu zmniejszenie liczebności liścia winorośli i wełnowca.
Ogólnie rzecz biorąc, jeśli chcesz uprawiać „Ladies Fingers”, musisz mieć świadomość, że jest to niezwykle trudna w uprawie, wymagająca i rozpieszczona odmiana, która najlepiej czuje się w parnym południowym klimacie z łagodnymi zimami i obecnością nawadniania. W przypadku rozwoju kultury na północ, sezon wegetacyjny odmiany wydłuża się, zmniejsza się kumulacja cukru, nieco pogarsza się smak i wygląd. Nawet na Krymie, Północnym Kaukazie i południowej Ukrainie zaleca się uprawę w wersji naściennej, osłoniętej od zimnych północnych wiatrów, w celu przynajmniej nieznacznego, ale doprowadzenia mikroklimatu w rejonie krzewu winnego. bliżej Azji Środkowej.
